Werken aan een doordacht lichtplan

Wat is een romantisch etentje zonder kaarslicht? Of een kerstboom zonder lampjes? Licht draagt bij aan sfeer. Maar de juiste verlichting op de juiste plaatsen in je huis is meer dan alleen dat. Het veraangenaamt ook de praktische kanten van fijn wonen en leven in een nieuwbouwwoning.

Goede verlichting brengt meer dan alleen een fijne woonsfeer. Het maken van zorgvuldige afwegingen over licht en lampen loont dan ook de moeite. Al in een vroeg stadium van het bouwproces krijg je de vraag om keuzes te maken: op welke plaatsen in jouw woning wil je, naast de voorbedachte posities, extra lichtpunten en stopcontacten? Dit moet je aangeven voor iedere ruimte. Wat nodig en handig is, is erg persoonlijk. Iemand die graag leest doet er goed aan na te denken over een fijne leesplek in huis, terwijl een echte wellness-liefhebber mede met de juiste verlichting de kans krijgt om van de badkamer een hammam te maken. Waaraan moet je denken bij het maken van een lichtplan?

Je inrichting

Hoe wil jij wonen en leven in je nieuwe huis? Misschien heb je behoefte aan een rustig, ingetogen thuis of wil je juist een zoete inval zijn voor je vrienden. Voordat je kunt aangeven waar een lichtpunt moet komen, is het handig dat je weet hoe jij je huis en de verschillende ruimtes gaat inrichten. Zo voorkom je dat je later een lichtpunt moet verplaatsen met een rail of door de ruimte lopende snoeren.

Bij aankoop van jouw nieuwbouwwoning ontvang je de verkooptekeningen en -plattegronden. Grote kans dat er ter inspiratie ook sfeerplattegronden beschikbaar zijn. Plaats op je plattegrond al je meubels en andere elementen in de ruimte. Geef aan waar jouw zitbank het beste tot zijn recht komt en wat dat betekent voor de plek van bijvoorbeeld de salontafel. Het handigst is om dit met potlood te doen, want je wilt kunnen experimenteren met de ruimte en je ideeën kunnen aanpassen. Naast het feit dat deze exercitie praktisch is voor je uiteindelijke lichtplan, is het een leuke manier om je toekomstige woning nu al tot leven te laten komen.

Denk driedimensionaal

Heb je helder wat waar komt te staan? Dan ben je klaar voor de volgende stap. Als het gaat om licht moet je driedimensionaal denken. De plattegrond is namelijk een plat vlak, terwijl je woning dat niet is. In iedere ruimte kun je licht op verschillende hoogten plaatsen, in verschillende lagen. Dit noemen we lichtlagen. De bovenste lichtlaag geeft een globale verlichting van een ruimte en wordt daarom ook wel de basisverlichting genoemd. Zo zijn er bijvoorbeeld spotjes voor in het plafond, hanglampen en lichtpunten ingebouwd in de vloer. Vooral in de tuin hebben we die laatste wel vaak, maar binnen benutten we deze mogelijkheid maar zelden. Terwijl je juist daarmee ruimtelijkheid creëert!

De middelste en onderste lichtlagen staan ook wel bekend als functionele verlichting. Een middelste lichtlaag is geschikt om eventuele donkere hoeken op te halen. Dit kan bijvoorbeeld met staande lampen of wandlampen. Met de onderste lichtlaag – denk aan tafellampen of een lampje bij je nachtkastje – kun je heel specifiek verlichting aanbrengen.

Verlichtingstip voor de badkamer: plaats een lamp boven of naast de spiegel om je gezicht uit te lichten. Zorg er hierbij voor dat er geen schaduw in je gezicht valt. Plaats je verlichting bovendien niet in de buurt van kranen en houd rekening met het vocht door verlichting met de juiste IP-waarde te kiezen.

Lichtkracht

Nadat je hebt gekeken naar de plek van je verlichting en de soorten lampen, is het tijd om een blik te werpen op de lichtbronnen zelf. Dit doen we onder andere door te kijken naar de lichtkracht. De lichtkracht wordt uitgedrukt in het aantal lumen (lm). Het is de lichtopbrengst, de hoeveelheid licht die van een lamp afkomt. De krant lezen aan de eettafel vraagt een ander aantal lumen dan gezellig borrelen aan diezelfde tafel. Met een dimmer stem je het licht af op wat je op dat moment wilt doen. Om je een idee te geven: met 800 lm kun je gemakkelijk een kamer verlichten, 200 lm is meer iets voor een schemerlamp.

Kleurtemperatuur

Kijk ook naar de kleurtemperatuur van je lichtbronnen in huis. De kleurtemperatuur is een manier om de tint van wit licht uit te drukken. Dit gebeurt in Kelvin (K). Zo staat 1500 K gelijk aan kaarslicht en is daglicht zo’n 5500 – 7000 K. Hoe lager de waarde, hoe warmer het licht, richting oranje/rood. Hoe hoger de waarde, hoe kouder het licht, richting blauw.

Er zijn ook systemen die met speciale lampen wisselende lichtkleuren kunnen activeren. Hoewel het een startinvestering van je vraagt, is een dergelijk systeem het overwegen waard. Hoe gaaf is het om als buiten de bladeren vallen je woonkamer te hullen in een andere lichtkleur!

Dit alles vraagt nu tijd en aandacht, maar draagt later bij aan optimaal woongenot. Hoewel je zelf een heel eind kunt komen, kun je ook een professional inschakelen om samen een lichtplan voor (een deel van) je woning te ontwikkelen. Met een doordacht lichtplan ademt straks iedere ruimte in jouw woning een prettige, passende sfeer.